Floransa Katedrali

Floransa Katedrali

Floransa Katedrali İtalya’da Floransa kentinde 1296-1436 yılları arasında inşa edilmiş şehrin en büyük ve ünlü katedralidir. Şehrin sembolü haline gelmiş olan bu katedral Santa Reparata bazilikası üstüne yapılmaya başlanmıştır(1296). Gezerken bodrum katına inildiğinde eski bazilikanın kalıntıları hala görülebilmektedir, ayrıca burada Roma döneminden kalma eserler ve Brunelleschi’nin mezarı da bulunmaktadır.

Floransa Katedrali ‘nin inşasına Arnolfo di Cambio başlamıştır. 1333-1337’de Giotto mimarlığı devralmış ve çan kulesinin inşaatına başlamıştır. 1357 yılından sonra yapının mimarları Francesco Talenti ve Giovanni di Lapo Ghini olmuştur. 1412’de katedralin yapılan kısımları Santa Maria del Fiore’ye ithaf edilmiş ve bitmemiş şekliyle açılmıştır.

1420-1436 döneminde mimar Filippo Brunelleschi bir yarışma kazandıktan sonra büyük kubbesini bitirmek için çalışmıştır. Brunelleschi ‘nin kubbeyi tamamlaması üzerine 25 Mart 1436 tarihinde Papa IV. Eugenius tarafından katedral kutsanmış ve resmen ibadete açılmıştır.

Katedral geç gotik üslup özelliklerine göre inşa edilmeye başlanmışsa da renkli mermer cepheleri ile de romanesk üslubunun özelliklerini yansıtmaktadır. Katedralin iç mekanı ise dış yapıda olan pembe, beyaz, yeşil mermerlere nispeten Rönesans dönemini andıran sadelikte yapılmıştır. Dış kısmı oldukça görkemli olmasına karşın içi nispeten daha sadedir.

Plan

Yapı planı Latin Haçı biçiminde olup, haçın kollarının kesişme noktası üzerinde bir kubbe bulunmaktadır. Haçın iki yan koluyla apsis yönündeki üçüncü kolu çok kısadır. Kolların her biri, bir yarım daire oluşturacak biçimde yan yana dizilmiş beşer şapelle son bulur.

Plan

Katedralin ilk adı Santa Maria del Flore’dir ve bu adı, Cebrail’in Hz. Meryem’e vermesinden alır.

Floransa Katedrali ’nin en ünlü kısımlarından biri girişteki saattir. 15. yüzyılda Paolo Uccello tarafından günün 24 saatinin güneşin batışına göre ayarlandığı saat hala çalışmaktadır.

Katedralde yer alan bir diğer ünlü eser Giorgio Vasari’den “Last Judgement” (Kıyamet Günü) freskidir. Bu freskler Vasari’nin öğrencisi Zuccari tarafından boyanmıştır.

Floransa Katedrali Tavanı

Ana kütleden bağımsız olan çan kulesi (campanile) Giotto’nun tasarımıyla 1331-1355 yılları arasında inşa edilmiştir. Floransa Duomo Meydanı’nda bulunan çan kulesine 414 basamakla çıkılır ve şehrin panoramik manzarası izlenebilir.

Kule de yapı gibi Floransa gotik mimarisi ile Giotto tarafından tasarlanmış, Andrea Pisano ve Andrea Talenti tarafından yapılmıştır. Kule, mimarisi ve süslemeleriyle dikkat çekmektedir. Kare şeklindeki çan kulesinin bir bölümü 14.45 metre yüksekliğinde, en yüksek noktası ise 84.7 metre uzunluğundadır.

İLGİLİ : Davut Heykeli – Donatello, Michelangelo ve Bernini

İLGİLİ : Gotik Mimari ve Zirvesi – Duomo Katedrali

Floransa katedrali ’ni göz alıcı yapan diğer unsur ise kubbesidir. Sanatçı kilisenin ana transeptum üstünü sekizgen(octogonal) kasnak üzerine oturtmuş bir kubbe ile örtmüştür. Kubbede pandantif kullanılmamıştır.

İki çeyrek kubbe denge ve direnci sağlamaktadır. Beyaz mermerden bir tepe feneri(latern) fış görünüşü tamamlamaktadır. Floransaya değişik bir görünüş veren kubbe teknik özelliği kadar hafif konik formu, basit yuvarlak pencereleri, kırmızı tuğla örtüsü ile de güçlü ve güzel bir siluet sağlamaktadır.

Floransa Katedrali

Floransa Katedrali ’nin kubbesi çok genişti, bu kubbenin Rönesans kentlerindeki benzer kubbelerin ilk örneği olması istenmiştir. Esas plan Pantheon’un kapladığı alan büyüklüğünde bir kubbe inşa etmek ve Floransa’nın ekonomik ve kültürel gücünün sembolü olmasını sağlamaktı.

Fakat kubbenin yapımının çok uzaması Floransa’nın ileri gelenlerinin gücünün kanıtlayamamasına neden oluyordu. Bu yüzden bir yarışma düzenlemiş ve yarışmayı Filippo Brunelleschi kazanmış, 1420- 1436 yılları arasında büyük çalışmalar yapmış, 1436 yılında kubbeyi bitirmiştir. Rönesans insanlarının çok yönlülüğü ve Brunelleschi ’nin aslında mimar değil kuyumcu olduğuyla anlaşılır.

Kaynaklar;

Adnan Turani-Dünya Sanat Tarihi

Sanat Tarihi Ansiklopedisi

Cahit Kınay- Sanat Tarihi