Maskelerin Ressamı James Ensor ve Entrika Adlı Eseri
Maskeli Ucubeler
Bugün konumuz James Ensor’un ”Entrika” adlı eseri olacak. Dışavurumculuğun yani Ekspresyonizm‘in önemli bir temsilcisi olan Ensor, resimlerinde çoğunlukla insan yüzü yerine maskeler kullanmıştır.
Gördüğünüz eseri birazdan inceleyeceğiz ama sizce de çok ürpertici değil mi? Renklere, yüzlere iyi bakın. Sert fırça darbeleri içinde bir renk cümbüşü ve onun içinde de ürpertici maskeler… Peki ama neden ?
Maskelerin Ressamı
Belçikalı ressam bu maskeli figürleri resimlerinde çok sık kullanır ve bundan dolayı ” Maskelerin Ressamı” lakabını almıştır. Ama bu maske fikri aklına öyle aniden gelmiş bir şey değil. Ensor küçükken ailesinin hediyelik eşya dükkanı içinde oldukça fazla maske ile zaman geçirmiş ve bu onun iç dünyasında derin bir etki bırakmış…
Hediyelik eşya dükkanında fazlaca maske bulunmasının da bir nedeni var. Yaşadığı ve ömrünün çoğunu geçirdiği Oostende’de her sene düzenlenen bir festival var ve bu festivalde tahmin edeceğiniz gibi herkes maske takıp sokaklarda geziyor.
Festival ve maskeler ailesinin önemli bir geçim kaynağıydı anlayacağınız. Bu maskeler zamanla bir gün kendi geçim kaynağı olan resimlerinin de ana teması olacaklardı.
Ekspresyonizm ve Kara Mizah
Babası öldükten insanın varoluşu, ölüm, din gibi konularla fazlasıyla ilgilenmeye ve bu konular üzerine resim yapamaya başladı. Resimlerinde bu konuları sıkça kullanıyordu ancak nedense hayatı boyunca sanat eleştirmenleri tarafından görmezden gelindi ve hak ettiği değeri ömrünün sonlarında görmeye başladı.
Sanatçının ilgi çekmeye başlaması fantastik diyebileceğimiz, kara mizah ürünü ekspresyonist eserleriyle olur. Buna en güzel örneklerden biri de kendisini maskelerin çevrelediği otoportredir.
James Ensor ve Entrika
Bu resimden 9 yıl önce ise 1890 tarihinde konumuz olan ”Entrika” isimli eseri yapar. Çoğu sanat kitabında Ensor’un bu resminin ”maskeli ucubeler” ile dolu olduğu yazmaktadır. Ancak resme bakınca insan şöyle sormak istiyor; kim bu maskeli ucubeler?
Resmin merkezinde yer alan iki figür ön plana çıkarılmış. Diğer figürler yeşil elbiseli kadın ve yanında yer alan beyi çevrelemiş durumdadır. Yeşil elbiseli bayan Ensor’un kız kardeşi Mariette’dir. Yanında yer alan figür ise kız kardeşinin nişanlısıdır.
Sanki bu ikili mahalle sakinleri tarafından kuşatılmış gibi gözükmektedir. Hem de korkunç maskelere sahip mahalle sakinleri tarafından…
Ensor’un kız kardeşi Mariette ve nişanlısı Oostende’de hiç iyi karşılanmamış. Bunun nedeni; Nişanlısının Almanya’dan gelmesi ve bir Çinli olması…
Sanat simsarlığı yapan Tan Hee Tseu evlilik öncesi Oostende’ye Mariette Ensor’un ailesi ile tanışmaya gelmiş ancak pek hoş karşılanmamış mahalle sakinleri tarafından. Bu James Ensor için unutulmaz bir sahne olmuş belli ki…
Dışavurumcu ressam bu anı kabullenemeyerek mahalle sakinlerini sert fırça darbeleriyle korkunç maskeler ardında resmetmiş. İkiyüzlü, çirkin ve korkutucu komşular Ensor’un kız kardeşini ve onun nişanlısını çevreleyip rahatsız ediyorlar.
Irkçı söylemler ile çirkin davranışlarda bulunuyorlar. Kız kardeş şaşkın mı? Alaycı mı? Anlamak çok zor ancak Çinli damadın şaşkınlığı ve önünü kesen kadına bakışı ”Ben neredeyim” der gibi…
Resim hakkında dışavurumcu özellikleri de çok kısaca sayabiliriz. Renkler çok yoğun, konturlar kalın ve fırça darbeleri oldukça sert. Söyleyeceklerim bu kadar. Okuduğunuz için teşekkürler. Herkese mutlu ve sağlıklı bir gün dilerim. Sanatla kalın…
