Masaccio, Kutsal Üçlü Freski (Holy Trinity Fresco)

Masaccio ‘nun Hayatı

Masaccio’nun Kutsal Üçlü Freskinden bahsetmeden önce biraz Masaccio’dan bahsetmek istiyorum. Masaccio 21 Aralık 1401 tarihinde San Giovanni Valdardo, İtalya’da doğmuştur.

1428 yılında ise Roma, İtalya’da ölmüştür. Ölüm nedeni bilinmemektedir. Asıl adı Tomasso di Ser Giovanni di Mone Cassai’dir. Adını değiştirmesinin sebebi olarak arkadaşının da adının Tomasso olmasından kaynaklandığı söylenmekle birlikte başka düşüncelerde vardır.

27 yıl kadar olan kısa ömrüne rağmen nitelikli eserler ortaya koymuştur. Rönesans’ın ilk önemli ressamları arasındadır ve İtalyan Rönesans’ının da temsilcilerindendir. Gotik üsluptan haz etmemiş, süs ve detaycılıktan uzak, basit eserler meydana getirmiştir. Giotto, Masalino, Donatello ve Brunelleschi’den etkilenmiştir.

Santa Maria Novella Kilisesi

Brunelleschi’den bilimsel oranlar bilgileri Masaccio’ya bilimsel perspektifi kullanmasında yardımcı olmuştur. Masaccio bilimsel perspektifi ilk kullanan sanatçı kabul edilir.

Kutsal Üçlü Freski

Kutsal üçlü freski, gerçek adıyla Holy Trinity tek noktasal (lineer) perspektif tekniğinin doğru kullanılan ilk örneğidir. Bu fresk Floransa, Santa Mario Novalla Kilisesi’nin iç sol duvarında yer almaktadır.

Eser 667 cm x 317 cm (263in x 125in) boyutlarındadır. Fresk İsa’nın çarmıha gerilişini konu almıştır. Freskin tam ortasında Kutsal Üçlü betimlenmiştir. Çarmıha gerilen İsa onun arkasında Baba Tanrı ve ikisinin arasındaki güvercin yani Kutsal Ruh betimlenmiştir.

Fresk’te Çarmıhın kompozisyonun merkezinde yer alışı ve Tanrı figürünün, insan figürü olarak verilmesi antik geleneklerle (Klasik Roma) ilişkilendirilir. Kemerin içinde Çarmıha gerilen İsa’nın alt yanlarında ise Meryem ana ve İncil yazarı Yuhanna resmedilmiştir.

Meryem ana seyirciye doğru bakmakta ve eliyle seyircinin dikkatini merkezdeki ana konuya çekmektedir. Meryem ana bu freskte ilahi ve fani dünya ile aramızdaki bağlantıdır.

Diz çökmüş birbirine bakarak dua eden, biri erkek biri kadın olan diğer iki figür ise bir basamak aşağı resmedilerek kutsal mekanın dışında tutulmuştur. Bu figürler freskin bağışçılarıdır.

Altar’ın altında resmedilen lahitte yatan iskeletin, İsa’nın çarmıha gerildiği Golgota Dağı’nın altında gömülü olduğu düşünülen, Adem’in iskeleti olduğu düşünülmektedir.

İskeletin üst kısmında ‘’Bir zamanlar neysen oydum, ne olacaksam yine oyum’’ (What you are I once was; What I am, you will be) ”memento mori” yazmaktadır.

Bu fresk izleyicilere büyük bir bildiri vurgulamaktadır; Ölümle sonlanan fani hayatımızı ancak Tanrıya dua ederek, Meryem ana ve Azizlerden şefaat dileyerek kurtuluşa ulaşabiliriz.

Masaccio Bu freskte kaçış çizgilerini kullanarak üç boyutluluğu, ışık ve gölgeyi güçlü bir şekilde hacimlendirerek de sistemli bir ortam oluşturmuştur. Bu fresk sadece bir resim değil figürlerin içinde dolaştığı bir mekan biçimindedir. Seyirciler bu freske baktığında kendilerini bir kilisenin içindeymiş gibi hissetmişlerdir.

Bunu en çarpıcı şekilde hissettiren şey ise perspektiften çizilmiş beşik tonozdur. Masaccio bu freskle beraber resme mimari perspektif kavramını yerleştirmiştir. Bu fresk bize aynı zamanda Rönesans resmini müjdeler.

Kaynakça: Patrick De Rynck – Resim Nasıl Okunur