Pablo Picasso ve Guernica

20.yy’ın sonlarında Picasso ve Braque tarafından Fransa’da yaratılan sanat akımı, soyut değil ancak soyutlaşma çabası içerisindeydi.

Akım, Picasso’nun 1907 yılında İspanyol ve ilkel Afrika heykelciliğinden etkilenerek yaptığı ünlü eseri ve modern sanatın ilk resmi olarak bilinen Avignonlu Kızlar’ı sergilemesiyle başladı. Sanat eleştirmeni Vauxcelles’in ise 1908’deki Paris Sergi’sinde akıma adını verdi.

Kübistler, tuvalin iki boyutluluğunu ön plana çıkardılar. Çizgiler ve açıları kullanarak, nesnenin yapısını göstermek için şekillerin görünüşünü yassılaştırdılar. Konu olarak nesnelliğin hakim olduğu akımda müzik aletleri, şişeler, iskambil kartları ve gazetelere yer verildi.

Pablo Picasso

“Bir kafaya, onun parçaları olan gözler, burun ve ağzı istediğiniz gibi yerleştirebilirsiniz. Kafa, kafa olarak kalmaya devam edecektir.”

Pablo Picasso

Bir ressam ve resim öğretmeninin oğlu olan Picasso, Afrika masklarından yararlanırdı. Mask benzeri yüzler, düz ve köşeli vücutlar, şeklen bozulmuş figür ya da nesneleri resminde kullanmıştır. Cezanne sergisinden etkilenen Picasso, figürlerini parçalara ayırmış ve onları farklı açılardan çizmiştir.

Tuvali iki boyuta indirgemek için, mekan algısını bozar ve orada olduğumuz bütün parçaları bize kendi fırça tekniğiyle gösterir. Paletini sadeleştirmiş, çizgiler ve tonların kendilerini göstermesi için nötr tonlar kullanmıştır.

Guernica

Gri tonlarda olan eser adını bir kasabadan alır. Kullanılan renk ve tonları üretimin sonucuydu; dönem içerisinde kent önemli bir yerleşim yeri değildi, bir maden kasabasıydı. Toz bulutları ve kentin üzerine, evlerin çatılarına yağan bu tozlar kasabanın doğasının rengi haline getirmişti. Sanat ve hayat arasındaki ilişkiyi anlatan en güzel resimdir.

1936-1939 tarihleri arasında yaşanan İspanyol İç Savaşı’nın bir sonucudur resim, iktidarın şiddetini temsil eder. Picasso eserde Alman bombardımanı altında kalan Guernica kasabasını resimlerken, halkın yaşadığı olayı haberlerden duyması sonucu resmin bazı bölümlerinde yazılı kompozisyonlar yaratmıştır. Bölgesel yüzey kaplaması kullanılan eserde figürler üst üste yapıştırma gibidir.

Eser öyle ince düşünülerek yaratılmıştır ki; şiddet hissedilir ancak vahşeti değil anlam noktasını hissettirir. Figürler hareketliliğiyle bombardıman anını gösterirken bu hareketliliği renklerde göremeyiz. Monochrome olan resim, kandan beslenen savaşı betimler.

Eser 1937’de Dünya Fuarı kapsamındaki sergi için sipariş edilmişti. Bu nedenle Picasso’nun amacı; resimde, resmi var edenlerin aslında içinde yok olduklarını göstermekti. Resim İspanyol milliyetçi Frncisco Franco’nun sonunun hikayesini anlatır. Parçalanmışlığın içinde umudu simgeleyen eser, savaş, mücadele ve tekrar umudun resmidir.

Öyle ki boğa milliyetçi bir anlam taşır, İspanya halkını değil İspanya faşist rejimi temsil eder. Şahlanan baş kaldıran at İspanya’yı simgelerken kırılmış kılıç yenilen faşizmi ve faşizmin, yaşatılan vahşetin altında kalıp yok olacağını gösterir. Kadın figürü kazananları, kazanacak olanları; yerde yatan bedenler ise kaybedenleri simgeler.

Her bir figür ve nesnede derin anlamlar yüklü eser Paris’teki fuar sonrası Dünya turuna çıkarılmıştır. İspanya’ya getirilmek istenen eser Picasso’nun Franco iktidarda olduğu sürece eserin oraya gitmesine izin vermemesi üzerine Prado Müzesi’nde sergilenmeye başlandı. Sonrasında şu an sergilenmekte olduğu Madrid Centro de Arte Museo Reina Sofia Müzesi’ne taşınmıştır.