Yıldızlı Gece

Van Gogh

Van Gogh’un 1889 yılında yaptığı yağlı boya çalışması olan ” Yıldızlı Gece ” adlı eserinden bahsedelim bugün. Eser günümüzde New York’da bulunan Museum Of Modern Art’da sergileniyor.

Van Gogh, Yıldızlı Gece ‘yi yaptığı sırada Saint Remy-de-Provence’de bulunan bir Sanatoryum da kalıyor. Buraya gelmeden kısa süre önce büyük hayranlık duyduğu Paul Gauguin ile tartışmış ve kulağını kesmişti.

Sanatoryuma yerleştirilmesinin nedeni de bu kulak kesme olayı. Buraya geleli bir kaç gün olmuş olan Van Gogh’un geceleri penceresinden dışarı baktığında ne gördüğünü ve ne hayal ettiğini bu eser sayesinde biliyoruz sanırım.

Bedroom in Arles

Ekspresyonizm’in Doğum Sancıları

Sabaha karşı yaptığı bu başyapıt onun geceleri uyuyamadığını düşündürüyor insana. Akıl Hastanesinin penceresinden gördüğü dünyayı görmek ve üzerine düşünmek oldukça ilginç. üstelik kulağını kesip bir arkadaşına yollayan Van Gogh’un uyuması ya da uyuyabilmesi daha ilginç olurdu.

Kulağını keserken düşündüğü şeyleri Yıldızlı Gece’yi yaparken de düşünmüş olmalı. Gece akıl hastanesinin penceresinden gördüğü Saint Remy köyünün manzarasını aklında tutarak sabah olduğunda tuval üzerine aktarmış. Aslında aklında tuttuğundan daha çok içinde ve hislerinde tuttuğu gibi aktarmış tuvale.

van gogh

Theo’ya Mektuplar

Genellikle Van Gogh’un eserleri ve düşüncelerine dair her şeyi kardeşi Theo’ya yazdığı mektuplardan biliyoruz. Ancak neden bilinmez Van Gogh Yıldızlı Gece’den çok az bahsetmektedir. Bir kaç mektupta yüzeysel olarak anlatıyor resmi Theo’ya. Zaten St.Remy Van Gogh için gerçek bir terapi merkezi olmuş diyebiliriz.

Çünkü resim yapmanın kendisini rahatlattığını söyleyen Van Gogh dertlerinden uzaklaşmak istese gerek bu dönem 300’e yakın yağlı boya çalışması yapmıştır. Tuvalleri ve fırçalarını alarak adeta resim yaparak korkuları ile yüzleşip hastalığı ile savaştığını düşünüyordu.

Bunu Theo’ya yazdığı bir mektupta şöyle açıklıyor ; ”Çalışmak beni içinde bulunduğum durumdan çıkartıyor. Eğer bütün gücümle kendimi işime verirsem benim için en iyi tedavi resim yapmak olacak. Kendimi resim yapmak için Doktorlardan izin alan bir aptal gibi hissediyorum. Sonunda resim yaparak iyileşeceğim.”

Van Gogh kaldığı Sanatoryumun resmini de yapmıştır.

Bu dönem resim sanatında Dünya’ya bakış açısının değiştiği görülüyordu. Dünyayı Yıldızlı Gece’de gördüğü gibi yansıtıyordu. Gökyüzü eğiliyor, bükülüyor, kırılıyor ve genişliyordu.

Sanki toprakta girdaplar oluşuyor ve içe bükülüyor, bulutlar ise rüzgar gibi hızlanıyordu. Bu eser ilk bakışta bir manzara resmi gibi gelebilir ancak normal ve sıradan bir manzara resmi değil.

Yıldızlı Gece Tablosu

Yıldızlı Gece

Bir şey anlatmak isteyen, içinde yaşadıklarını dışa vurmak isteyen ve bunu gökyüzünü, bulutları ve toprağı sarsmak isteyen bir manzara resmi. Manzara resmi yaparak içinde yaşadıklarını ve hislerini açıklamayı mı denemişti ?

Resme baktığımızda ilk dikkati çeken ateş gibi yükselen servi ağaçlar oluyor. Sağ tarafında ise Alpilles sıra dağları. Küçük evlerin küçük pencereleri sarı ışıklar saçıyor.

Resmin merkezinde ise evlerin arasında gözüken ve resimde hafif de olsa dikeyliği sağlayan kilise gözüküyor. Derinlik algısı ise alevler şeklinde yükseldiğini söylediğimi servi ağaçları ile güçlendiriliyor. Dikkat çeken bir diğer unsur ise Ay figürüdür. Bir yandan Güneşe de benzemektedir.

Van Gogh ve Din

Bu konuyla ilgili bir diğer düşünce ise resmin din ile bağlantısıdır. Van Gogh gençliğinde bir dönem vaizlik yapmış ve din ile yaşamış biridir. Bu sebeple Van Gogh’un Tevrat’da da geçmekte olan bir ayeti St.Remy manzarası ile bir arada vermek istediği düşünülmektedir.

Eski Ahit (Tevrat) hikayesi olan Yusuf’un hikayesi resim tekniği ile benzerlikler gösterir. Bu hikayede şöyle bir kısım var; ”Bir rüya gördüm, güneşin ayın ve 11 yıldızın bana doğru eğildiklerini gördüm.” (Tekvin 37:9).

Bu açıdan bakıldığında Van Gugh’un bu ayeti düşünerek bir gönderme yaptığı da düşünülebilir. Ayrıca Van Gogh’un kendisini bir tür Mesih olarak gördüğü gerçeği vardır. Resimlerinde renkler bu dönemde değişime uğramıştır. Hollanda’da bulunduğu zamanlar sık kullandığı renkleri azaltıp Fransa’nın Akdeniz sahillerinde gördüğü renkleri kullanıp, iklimin etkisini yakalamaya çalışmıştır.

van gogh

Yıldızlı Gece, Van Gogh’un Etkisi ve Resim Tekniği

Van Gogh ”Yıldızlı Gece” resminde uyguladığı fırça teknikleri ve renk kullanımlarıyla Ekspresyonizm (Dışavurumculuk) akımını da büyük ölçüde etkilemiştir. Oskar Kokoschka ve Eric Heckel gibi sanatçılar onun tekniğinden, fırça darbelerinden ve sert konturlarından çok etkilenmişlerdir.

İLGİLİ : Van Gogh – Patates Yiyenler ve Köylü Resimleri

Üslup olarak doğrudan onun yolundan gittiklerini söylemek yanlış olmaz sanırım. Ayrıca resimde kullandığı teknikler konusunda biraz detaya inersek renkleri boya tüplerinden çıktığı gibi palet üzerinde hiç karıştırmadan tuvaline sürmesi en önemli özelliklerinden biridir.

Bu resimde de renklerin yoğunluğuna, tokluğuna ve çekiciliğine bakın. Gece mavi ve mor tonlarında, Yıldızlar ve Ay ise turuncu, sarı ve parlak beyazdır.

Söyleyeceklerim bu kadar. Okuduğunuz için teşekkür ederim. Sanatla kalın.