Sanatçılar

William Blake Kimdir? Hayatı ve Sanatı

William Blake

“Eyleme dönüşmeyen arzu, ruh bozukluğuna yol açar.” demiştir İngiliz ressam, gravürcü ve şair William Blake… Bir çok Sanat Tarihçisi onun da ruh sağlığının bozuk olduğunu söyler. Bugün delilik ile dahilik sıfatlarının ikisine de sahip olan  William Blake’den bahsedeceğim.

William Blake

Kendisi ”İngiliz Mistik Şairi” olarak da bilinir. Kendi dünyasında yaşayan ve çok güçlü dini duygulara sahip bir sanatçıdır. Akademilerin resim sanatlarını küçümsemesi nedeniyle bir çok insan ona deli gözüyle bakıyordu. Tabi ona deli denmesinin tek sebebi bu değildi. O her açıdan diğer insanlardan farklıydı. Onu tanıyan dostlarından biri şöyle yazmış ” Garip, ama zararsız biri…”

İngiliz Sanatının En Büyüklerinden Biri

Londra’da doğan ve burada ölen, hatta hayatı boyunca bu şehirden hiç uzaklaşamayan William Blake İngiliz resim sanatının ve Romantizm Sanat Akımının da öncülerinden biridir.

William Blake

Çocukluğunda yaşadığı sanrılar, onun hayata, dine ve resme bakış açısını tamamen değiştirmiş ve sanatını şekillendirmiştir. Bu sanrılar dört yaşındayken başlamıştı ve ilk gördüğü sanrı hem korkutucu hem de görkemliydi. Erkek kardeşinin penceresinden Tanrının ona baktığını gördü…

İnanışları ve Sanatı

Resme yeni başladığı sırada içindeki dini duygular nedeniyle tarihi kiliselerin resimlerini çizmeye başladı. Elbette bu çizimleri birer eskiz yada karalamadan öteye geçmiyordu. Ancak daha sonra ona Gotik ve Ortaçağ üslubunu öğreten gravür sanatçısı Basire ile tanıştı ve onun yanında çıraklık yaptı.

Ardından Krallık Resim Akademisine giren William Blake burada ise Reynolds ile çalıştı ve kendini geliştirmeye devam etti. Heykelci ve desenci Flaxman ve hem etkilendiği hem de etkilediği bir diğer sanatçı Füssli ile burada tanıştı.

William Blake

Sanatını güçlendirdiğini ve artık özgürleşmesi gerektiğini düşündüğünde ise 1784 yılında kardeşiyle birlikte bir atölye açtı. Bu atölyede, resimlerini yaptığı bir şiir kitabını yayınlayarak sanat hayatında önemli bir adım attı.

Kehanetler, Melekler ve Doğaüstü

Doğayı ve gerçekliği asla kabul etmeyen, hatta hoşlanmayan sanatçı doğaüstü hayallerin görüntülerini resmetmeye başladı. Melekler ve geçmişte yaşamış insanlar ziyaretine geliyorlardı.

Geçmişten gelen bu insanlar yaşadığı yüzyıllardan değil, çok daha eski çağlardan geliyorlardı. Sanatçının ”Kehanet Kitapları, Cennetle Cehennemin Uzlaşması” adlı eseri şiir ve yazı alanında ‘benzersiz’ ve ‘devrim’ olarak adlandırıldı.

Michelangelo Etkisi

Kardeşinin ölümünden sonra kendini artık dine ve sanatına daha çok adayan William Blake, bir gün rüyasında kardeşini gördü. Kardeşi kendisine Kitap Resimleri yamasını söylüyordu.

William Blake

Bu yönteme devam etmeye karar verirken bir yandan da resimlerini sulu boya ile yapmaya başladı. William Blake’in eserlerinde bu dönemlerde ciddi bir Michelangelo etkisi de görülüyor. Michelangelo Bounarotti’nin bir hayranı olan William Blake onun deseninin ve kompozisyonun etkisini kendi resimlerinde yansıtıyordu.

Avrupa, Bir Kehanet

Blake’in önemli eserlerinden biri olan; ”Avrupa, Bir Kehanet” adlı eseri kendi şiiri için yaptığı resimlerden biridir. Resimde kumpas ile yerküreyi ölçen yaşlı bir adam görüyoruz burada.

William Blake

Sanatçı bu resmi için; Londra, Lembeth’de yaşadığı sıralar, bir merdivenin tepesinde böyle bir görüntü gördüğünü söyler. İncil’de ise şöyle bir bölüm vardır; ” Gökleri hazırlarken ben oradaydım. Karanlıkları kumpas ile ölçerken… Üstte bulutları yerleştirirken, derinlerdeki su kaynaklarını güçlendirirken”.

Sanrıların Etkisi ve Düşgörüler

William Blake okuduğu İncil metinleri üzerine sanrılar görüyor olmalıydı. Yani kumpas ile karanlıkları ölçen Tanrının bir resmini yapmıştı. Burada özellikle Michelangelo’nun Sistine Şapeli Tavanında yer alan ”Yaratılış” eserindeki Tanrı figürü ile benzerlikler bulunuyor.

Blake’in tıpkı Michelangelo gibi dindar olduğunu ve ona hayran olduğunu eserlerine bakarak rahatlıkla görebiliriz. Ancak bu Tanrı figürü Michelangelo’nun Tanrı figüründen biraz farklı.

Burada daha çok mitolojik bir figür var gibi duruyor. Antik bir şeyler var sanki. William Blake resimlerinde tasvir ettiği tuhaf figürler ile kendince bir mitoloji oluşturuyor. Bu figür Blake’in hayal dünyasının ilginç ürünlerinden biri…

Blake Mitolojisi

William Blake ona bir de isim vermiş; Urizen… Urizen bu resimde Dünyayı yaratıyor. Ancak yine onun mitolojisine göre Dünya iyi bir yer değil. Bu nedenle Urizen kötü ruhlu bir yaratıcıdır. Zaten resimde de son derece ürpertici ve karanlık… Bir tanrıdan çok, şeytani yaşlı bir adama benziyor bütün bunları düşününce.

William Blake

İşte William Blake zamanla kendi görüşlerinin ve bu görüşlerden yarattığı resimlerinin dışına hiç çıkmaz. Burada bahsettiğim ”görüş” kelimesi sıradan bir görüş değil. Düşgörü (Vision) denilen. Halk arasında kalp gözü olarak da bildiğimiz bir görü… 🙂

Doğayı resmetmeyi tamamen reddeder. Yalnızca ruhuna ve ruhunun gözlerinin gördüklerine inanır… Kendi düşgörüsünü ise İncil dışında en çok etkileyen; Dante, Milton ve Swendenborg’un yapıtları olmuştur. William Blake sanatını şekillendirdikten sonra peş peşe eserler üretmeye başladı.

William Blake

Önce kitaplar yazıyor ve bu kitaplara sulu boya resimler yapıyordu. Zamanla sadece kendi kitaplarını değil başka yazarların kitaplarını da resimlemeye başladı. Mesela Young’un ‘Geceler’ isimli eserini, İlahi Komedya’yı ve Thornton’un ‘Pastorales’ adlı eserlerini ve ayrıca İncil’i resimledi.

Romantizm ve Sembolizm

Düş resimleri, grafik sanatlarını harmanlaması, evrene olan melankolik bakışı, karmaşık düşüncelerin eziciliğini ele alıp resmetmesi ve bunları yaparken kullandığı üslup bakımından Blake en önemli romantik sanatçılardan biri olmasının yanında önemli bir sembolist ressamdır aynı zamanda.

William Blake en ilginç ve benim de en sevdiğim sanatçılardan biridir. Özellikle meşhur Kuzuların Sessizliği filminin devam filmlerinden biri olan ”Kızıl Ejder” filminde seri katil Francis Dolarhyde karakterini canlandıran Ralph Fiennes’ın ”Yüce Kızıl Ejder” adlı resmini sayfayı kopartarak yemesi gözlerimin önünden gitmez.

Filmi izlemeyen varsa kesin izlesin derim. Ayrıca sanatçının bu eseri, seri katilin sırtında da mevcut…

William Blake

Bugün sizlere kısaca William Blake’den ve sanatından bahsetmeye çalıştım. Okuduğunuz için teşekkür ederim, sanatla kalın…

Kaynaklar;

Sembolizm Sanat Ansiklopedisi, Jean Cassou

Romantizm Sanat Ansiklopedisi, Francis Claudon

E.H Gombrich, Sanatın Öyküsü

Cahit Kınay, Sanat Tarihi

Ne düşünüyorsunuz?

Heyecanlanmış
2
Mutlu
1
Aşık
1
İlginç
5
Komik
0
Celil Sadık, Pamukkale Üniversitesi Sanat Tarihi bölümü mezunu, İletişim : [email protected] , Twitter : @SanatnTarihi

    Yorumlar kapalı.

    İlgili içerikler

    KATEGORİ:Sanatçılar